Σούνιο. Το ακρωτήρι του Ποσειδώνα
Κωνσταντίνος Νέζης
08/02/2019
Menu
Κωνσταντίνος Νέζης
Οι Μυκήνες ήταν το κέντρο του μυκηναϊκού πολιτισμού και η έδρα του βασιλιά Αγαμέμνονα. Βρίσκονται στο νομό Αργολίδας και αποτελούν ένα από τους πιο σπουδαίους αρχαιολογικούς προορισμούς της Ελλάδας. Η ακρόπολη των Μυκηνών είναι μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, όπως μας την παραθέτει ο Απολλόδωρος (βιβλίο Β 4-4) και ο Παυσανίας στο έργο του «Ελλάδος Περιήγησις» (Κορινθιακά 16.3), οι Μυκήνες ιδρύθηκαν από τον Περσέα. Ο Περσέας και οι απόγονοι βασίλεψαν στις Μυκήνες για τρεις γενιές. Μετά το θάνατο του, ανέβηκε στο θρόνο της πόλης ο Ατρέας, ο γιος του Πέλοπα και της Ιπποδάμειας και ιδρυτής της δυναστείας των Ατρειδών.
Διάδοχος του Ατρέα ήταν ο Αγαμέμνονας, επί των ημερών του οποίου, οι Μυκήνες γνώρισαν μεγάλη ακμή. Έγιναν το κέντρο του μυκηναϊκού πολιτισμού και σημάδεψαν με τη λαμπρότητα τους την Ύστερη Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα. Τον 12ο αιώνα π.Χ. ο Αγαμέμνονας ηγήθηκε των Ελλήνων στον Τρωικό πόλεμο.
"Περσεὺς δὲ μετὰ Δανάης καὶ Ἀνδρομέδας ἔσπευδεν εἰς Ἄργος, ἵνα Ἀκρίσιον θεάσηται. ὁ δὲ <τοῦτο μαθὼν καὶ> δεδοικὼς. τὸν χρησμόν, ἀπολιπὼν Ἄργος εἰς τὴν Πελασγιῶτιν ἐχώρησε γῆν. Τευταμίδου δὲ τοῦ Λαρισσαίων βασιλέως ἐπὶ κατοιχομένῳ τῷ πατρὶ διατιθέντος γυμνικὸν ἀγῶνα, παρεγένετο καὶ ὁ Περσεὺς ἀγωνίσασθαι θέλων, ἀγωνιζόμενος δὲ πένταθλον, τὸν δίσκον ἐπὶ τὸν Ἀκρισίου πόδα βαλὼν παραχρῆμα ἀπέκτεινεν αὐτόν. αἰσθόμενος δὲ τὸν χρησμὸν τετελειωμένον τὸν μὲν Ἀκρίσιον ἔξω τῆς πόλεως ἔθαψεν, αἰσχυνόμενος δὲ εἰς Ἄργος ἐπανελθεῖν ἐπὶ τὸν κλῆρον τοῦ δι᾽ αὐτοῦ τετελευτηκότος, παραγενόμενος εἰς Τίρυνθα πρὸς τὸν Προίτου παῖδα Μεγαπένθην ἠλλάξατο, τούτῳ τε τὸ Ἄργος ἐνεχείρισε. καὶ Μεγαπένθης μὲν ἐβασίλευσεν Ἀργείων, Περσεὺς δὲ Τίρυνθος, προστειχίσας Μίδειαν καὶ Μυκήνας.”
Έπειτα από το τέλος του Τρωικού πολέμου και συνεχείς καταστροφές, οι Μυκήνες ακολούθησαν πορεία παρακμής και εγκατάλειψης. Ο Παυσανίας επισκέφτηκε την πόλη τον 2ο αιώνα μ.Χ. και δε συνάντησε κανένα ίχνος ζωής. Μόνο ερείπια των τειχών της ακρόπολης και της πύλης των Λεόντων.
Οι Μυκήνες ήρθαν στο φως τον 19ο αιώνα με τις πρώτες ανασκαφικές προσπάθειες του Ερρίκου Σλήμαν το 1874 και συνεχίστηκαν με Έλληνες αρχαιολόγους σε όλη τη διάρκεια του 20ου. Τα τελευταία 20 χρόνια πραγματοποιούνται συνεχείς εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης του αρχαιολογικού χώρου.
Η ακρόπολη των Μυκηνών ήταν ένα πολύ ισχυρό στρατιωτικό φρούριο, το οποίο παρείχε προστασία στα μέλη της βασιλικής οικογένειας και τους πολίτες της πόλης σε περιόδους πολεμικών κρίσεων. Περιβάλλεται από κυκλώπειο τείχος που ακολουθεί τη φυσική γραμμή του λόφου. Ο λόφος της ακρόπολης είναι περίπου τριγωνικός. Στο κέντρο της ακρόπολης βρισκόταν το παλάτι και γύρω από αυτό άλλα κτίσματα, όπως οικίες, ταφικοί περίβολοι, μια υπόγεια δεξαμενή νερού, αποθήκες σίτου και διάφορα άλλα οικοδομήματα.
Ο Τάφος του Αγαμέμνονα είναι ένα από τα πιο λαμπρά μνημεία του αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών. Βρίσκεται εκτός της ακρόπολης και είναι θολωτός, κτισμένος στην κορυφή ενός λόφου. Αποτελεί υπόδειγμα μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής του 13ου αιώνα π.Χ. και πρότυπο θολωτής κατασκευής. Ο επισκέπτης περπατά σε ένα δρόμο μήκους 36 μ. και πλάτους 6 μ. για να φτάσει στην είσοδο του τάφου. Ο δρόμος αυτός είναι επενδυμένος εκατέρωθεν με λείες πέτρες τεραστίων διαστάσεων.
Η πρόσοψη του τάφου έχει ύψος 10,50 μ. Πάνω από την είσοδο υπάρχει το ανακουφιστικό τρίγωνο που “δένει” την όλη κατασκευή, ενώ το υπέρθυρο αποτελείται από δυο συμπαγείς ογκόλιθους, ο ένας από τους οποίους έχει βάρος 120 τόνων.
Ο κυκλικός θάλαμος του τάφου έχει ύψος 13,40 μ. και είναι επενδυμένος από λείους λίθους σε 33 αλλεπάλληλες σειρές που δημιουργούν θόλο. Στην κορυφή υπάρχει μια πέτρα που φράζει την τρύπα του θόλου και δίνει την απαραίτητη συνοχή και ισορροπία στην όλη κατασκευή. Όλες οι πέτρες είναι τέλεια συναρμολογημένες και προκαλούν δέος στον επισκέπτη.
Η είσοδος στην ακρόπολη των Μυκηνών γινόταν από την Πύλη των Λεόντων. Η Πύλη έχει ύψος 3,10 μ. και αποτελείται από τρεις μονόλιθους. Το υπέρθυρο έχει βάρος 12 τόνους. Στο ανακουφιστικό τρίγωνο που βρίσκεται πάνω από την πύλη υπάρχει το περίφημο ανάγλυφο των λεόντων. Τα λιοντάρια ήταν το σύμβολο της βασιλικής ισχύος.
Αμέσως μετά την είσοδο του στην ακρόπολη, ο επισκέπτης αντικρύζει στα δεξιά τον Ταφικό Περίβολο Α. Αποτελούνταν από έξι βασιλικούς τάφους, μέσα στους οποίους βρέθηκαν σκελετοί αντρών και γυναικών, καθώς και πλούσια κτερίσματα από χρυσό.
Ο Ταφικός Περίβολος Β βρίσκεται εκτός της ακρόπολης των Μυκηνών και περιλαμβάνει 24 τάφους, στους οποίους βρέθηκαν πάρα πολλά κτερίσματα και επιτύμβιες στήλες. Τα σπουδαιότερα μνημεία του χώρου αυτού είναι ο τάφος της Κλυταιμνήστρας και ο τάφος του Αίγισθου, που σώζονται σε καλή κατάσταση.
Το παλάτι του Αγαμέμνονα βρισκόταν στο κέντρο της ακρόπολης στο υψηλότερο σημείο του λόφου. Ο επισκέπτης φτάνει σε αυτό, ακολουθώντας μια κεκλιμένη οδό αριστερά απέναντι από τον Ταφικό Περίβολο Α. Δε σώζονται πολλά από το τεράστιο ανάκτορο, παρόλα αυτά όμως μπορούμε να διακρίνουμε ακόμα την εντυπωσιακή κατασκευή του.
Αρχικά υπήρχε ένας προθάλαμος που ήταν σαν ανοικτή στοά με δυο ξύλινους κίονες. Το δάπεδο του ήταν στρωμένο με πλάκες και οι τοίχοι του διακοσμημένοι. Από τον προθάλαμο ο επισκέπτης έμπαινε στον πρόδομο και έπειτα στο κυρίως μέγαρο, όπου βρισκόταν και η αίθουσα του θρόνου. Το μέγαρο είχε διαστάσεις 11,50 μ. x 13 μ. και είχε στο κέντρο του μια εστία περιστοιχισμένη από τέσσερις κίονες.
Η υπόγεια δεξαμενή που βρίσκεται εντός της ακρόπολης των Μυκηνών σε βάθος 18 μ. αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό θαύμα της εποχής του Χαλκού στην Ελλάδα. Σκοπός της ήταν η παροχή νερού στους κατοίκους της ακρόπολης σε συνθήκες πολιορκίας. Τροφοδοτούνταν με νερό από την πηγή Περσεία, η οποία βρίσκεται 13 μέτρα ψηλότερα από την ακρόπολη. Το νερό μεταφέρονταν με αγωγούς έως τη δεξαμενή.
Η υπόγεια δεξαμενή ήταν κατασκευασμένη σύμφωνα με τα μυκηναϊκά πρότυπα. Είχε είσοδο με υπέρθυρο και δυο παραστάδες. Η κάθοδος προς τη δεξαμενή γινόταν με 90 σκαλοπάτια, λαξευμένα εντός του βράχου της ακρόπολης. Η δεξαμενή είχε βάθος 5 μ. και στην οροφή της υπήρχε ένα φρεάτιο με αραιές πέτρες, που χρησίμευε ως φίλτρο για το νερό που έφτανε από την πηγή.
