Θεσσαλονίκη. Η νύμφη του Θερμαϊκού
Κωνσταντίνος Νέζης
27/05/2020
Ρόδος. Το νησί των ιπποτών
-
Κωνσταντίνος Νέζης
Κωνσταντίνος Νέζης
Από την αρχαιότητα, όταν ήταν ένα σημαντικό κέντρο εμπορίου και ναυσιπλοΐας, μέχρι τη μεσαιωνική περίοδο, όπου οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη έχτισαν την εντυπωσιακή μεσαιωνική πόλη, η Ρόδος έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι της στην ιστορία. Εκεί βρισκόταν και ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, ο περίφημος Κολοσσός της Ρόδου. Σήμερα, το νησί της Ρόδου αποτελεί έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό, προσφέροντας στους επισκέπτες του την ευκαιρία να εξερευνήσουν τα ιστορικά μνημεία και τις πανέμορφες παραλίες του.
Η Ρόδος ήταν το νησί του θεού Ήλιου σύμφωνα με τον αρχαίο ποιητή Πίνδαρο (Ζ’ Ολυμπιόνικος ΔΙΑΓΟΡΑ ΡΟΔΙΩ ΠΥΚΤΗ) και τον Διόδωρο Σικελιώτη (βιβλίο Ε’ 5.56-5.57). Πρώτοι κάτοικοι της Ρόδου θεωρούνταν ότι ήταν οι Τελχίνες, οι οποίοι έζησαν εκεί μέχρι τον κατακλυσμό. Μετά τον κατακλυσμό, ο θεός Ήλιος έσμιξε με τη νύμφη Ρόδο και έδωσε το όνομα της στο νησί. Απέκτησε μαζί της επτά γιους και μια κόρη. Ένας από τους γιους, ο Κέρκαφος, παντρεύτηκε την Κυδίππη, κόρη του αδελφού του Όχιμου και απέκτησε μαζί της τρία παιδιά. Τον Κάμειρο, τον Ιαλυσό και τον Λίνδο. Αυτοί μοίρασαν το νησί σε τρία μέρη και έκτισαν μια πόλη με το όνομα τους.
[5.56] Ἥλιον δὲ κατὰ μὲν τὸν μῦθον ἐρασθέντα τῆς Ῥόδου τήν τε νῆσον ἀπ´ αὐτῆς ὀνομάσαι Ῥόδον καὶ τὸ ἐπιπολάζον ὕδωρ ἀφανίσαι· ὁ δ´ ἀληθὴς λόγος ὅτι κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς σύστασιν τῆς νήσου πηλώδους οὔσης ἔτι καὶ μαλακῆς, τὸν ἥλιον ἀναξηράναντα τὴν πολλὴν ὑγρότητα ζωογονῆσαι τὴν γῆν, καὶ γενέσθαι τοὺς κληθέντας ἀπ´ αὐτοῦ Ἡλιάδας, ἑπτὰ τὸν ἀριθμόν, καὶ {τοὺς} ἄλλους ὁμοίως λαοὺς αὐτόχθονας. ἀκολούθως δὲ τούτοις νομισθῆναι τὴν νῆσον ἱερὰν Ἡλίου καὶ τοὺς μετὰ ταῦτα γενομένους Ῥοδίους διατελέσαι περιττότερον τῶν ἄλλων θεῶν τιμῶντας τὸν Ἥλιον ὡς ἀρχηγὸν τοῦ γένους αὐτῶν. εἶναι δὲ τοὺς ἑπτὰ υἱοὺς Ὄχιμον, Κέρκαφον, Μάκαρα, Ἀκτῖνα, Τενάγην, Τριόπαν, Κάνδαλον, θυγατέρα δὲ μίαν, Ἠλεκτρυώνην, ἣν ἔτι παρθένον οὖσαν μεταλλάξαι τὸν βίον καὶ τιμῶν τυχεῖν παρὰ Ῥοδίοις ἡρωικῶν.
Το νησί της Ρόδου κατοικείται από την Ύστερη Νεολιθική εποχή (5.300 – 4.800 π.Χ.), όπως μαρτυρούν τα πολλά ανασκαφικά ευρήματα. Οι Μυκηναίοι αποίκισαν τη Ρόδο γύρω στον 15ο αιώνα π.Χ. Η εμφάνιση των Δωριέων τον 11ο αιώνα π.Χ. σηματοδότησε μια νέα εποχή για την ιστορία του νησιού. Το νησί χωρίστηκε σε τρεις περιοχές με κυρίαρχες τις τρεις πόλεις Ιαλυσό, Κάμειρο και Λίνδο. Από τον 7ο έως τον 5ο αιώνα π.Χ. η Ρόδος αναπτύχθηκε κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά.
Η Ρόδος καταλήφθηκε από τους Πέρσες το 491 π.Χ., ενώ κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο οι κάτοικοι της πήραν το μέρος της Σπάρτης. Το 408 π.Χ. οι πολίτες των τριών μεγάλων πόλεων ενώθηκαν σε έναν συνοικισμό και έχτισαν την πόλη της Ρόδου ως πρωτεύουσα του ενιαίου πλέον νησιού. Σύμβολα της πόλης ήταν η κεφαλή του θεού Ήλιου και της συζύγου του, καθώς και το ρόδον.
Στα ελληνιστικά χρόνια η Ρόδος βρέθηκε στο κέντρο των συγκρούσεων των διαδόχων και επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, προσπάθησε ανεπιτυχώς να την κυριεύσει. Για τη νίκη τους αυτή, οι Ρόδιοι έχτισαν το 290 π.Χ. ένα τεράστιο άγαλμα του θεού Ήλιου, που ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο Κολοσσός της Ρόδου γκρεμίστηκε από μεγάλο σεισμό το 222 π.Χ. Οι Σαρακηνοί, που κατέλαβαν τη Ρόδο το 653 μ.Χ., κομμάτιασαν το άγαλμα και το πούλησαν για μέταλλο.
Κατά τη βυζαντινή εποχή αποτέλεσε τμήμα της Επαρχίας των Νήσων. Η Ρόδος βρισκόταν στο θαλάσσιο δρόμο που συνέδεε την Κωνσταντινούπολη με τις πλούσιες επαρχίες της αυτοκρατορίας στην Ανατολή. Το 1082 μ.Χ. οι Ενετοί εγκατέστησαν στη Ρόδο εμπορικό σταθμό, ύστερα από σχετική άδεια του βυζαντινού αυτοκράτορα. Οι Σταυροφορίες προκάλεσαν σημαντικές ανακατατάξεις στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Το νησί της Ρόδου δεν έμεινε ανεπηρέαστο και αποτέλεσε μήλο της έριδος για τους Δυτικούς.
Η άφιξη των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη το 1309 από την Κύπρο σηματοδότησε μια νέα εποχή σταθερότητας για ολόκληρο το νησί. Οι Ιωαννίτες ιππότες ίδρυσαν το Μοναστικό Κράτος των Ιπποτών της Ρόδου και έφεραν τη Ρόδο σε οικονομική και πολιτιστική επαφή με τη δυτική Ευρώπη. Το λιμάνι της μεταβλήθηκε σε πύλη μεταφοράς αγαθών από την Ανατολή προς τη Δύση. Στο νησί εγκαταστάθηκαν μεγάλες τραπεζικές εταιρείες και αναπτύχθηκαν οι βιοτεχνίες κεραμικής και υφαντουργίας.
Η κυριαρχία των Ιπποτών τελείωσε το 1522 με την κατάκτηση της Ρόδου από τους Οθωμανούς Τούρκους. Οι Τούρκοι μετέτρεψαν σε τζαμιά τις χριστιανικές εκκλησίες του νησιού. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Ρόδος αποτελούσε έδρα του σαντζακίου της Ρόδου και πρωτεύουσα του βιλαετίου του Αρχιπελάγους. Οι Τούρκοι κατείχαν το νησί έως την κατάληψη του από τους Ιταλούς το 1912. Στη διάρκεια της ιταλικής κατοχής η Ρόδος γνώρισε μια νέα οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, αλλά ο πληθυσμός του νησιού καταπιέστηκε σκληρά κατά τη φασιστική περίοδο. Οι Ιταλοί έμειναν μέχρι το 1947, οπότε και αποφασίστηκε στο Συνέδριο Ειρήνης των Παρισίων να παραχωρηθεί η Ρόδος και τα υπόλοιπα νησιά στην Ελλάδα. Η ένωση με την Ελλάδα έγινε επίσημα στις 7 Μαρτίου 1948.
Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης της Ρόδου και ένα από τα μεγαλοπρεπέστατα οικοδομήματα σε ολόκληρο το νησί. Ήταν η διοικητική έδρα των Ιωαννιτών ιπποτών από το 1309 έως το 1522 και βρισκόταν χτισμένο στο βόρειο τμήμα της μεσαιωνικής πόλης που ονομάζονταν Κολλάκιο.
Η Λίνδος με την ακρόπολη βρίσκεται στο νότιο άκρο του νησιού. Είναι ένας από τους πιο όμορφους και γραφικούς προορισμούς της Ρόδου. Το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου και το λευκό χρώμα των σπιτιών της σαγηνεύουν τους επισκέπτες της.
Η Παλιά Πόλη της Ρόδου αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών κάθε χρόνο. Περπατώντας στα στενά σοκάκια της αντικρύζουμε πολλά διασωθέντα μεσαιωνικά κτίσματα, όπως την Παναγιά του Μπούργκου στο νότιο τμήμα της, η οποία ήταν τρίκλιτη βασιλική γοτθικού ρυθμού χτισμένη από ντόπιο πωρόλιθο, την Παναγιά του Κάστρου στο ανατολικό άκρο της Οδού των Ιπποτών, το Νοσοκομείο των Ιπποτών στην πλατεία Αργυρόκαστρου, το τέμενος του Σουλεϊμάν και τα καταλύματα των «Γλωσσών».
Στο λόφο Μόντε Σμιθ βρίσκεται η αρχαία ακρόπολη της Ρόδου. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στα ερείπια του ναού του Πυθίου Απόλλωνα και του ναού της Αθηνάς Πολιάδας και Διός Πολιέως, στο Στάδιο και το Ωδείο. Η ακρόπολη ήταν χτισμένη σε διαφορετικά επίπεδα και δεν είχε οχυρωματικό τείχος όπως οι παλιές ακροπόλεις.
Η αρχαία Κάμειρος ιδρύθηκε από τους Δωριείς και αποτέλεσε σημαντικό εμπορικό κέντρο της Ρόδου. Σύμφωνα με το μύθο, ιδρυτής της πόλης ήταν ο Κάμειρος, αδελφός του Ιαλυσού και του Λίνδου. Η περιοχή κατοικήθηκε αρχικά από τους Μυκηναίους κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού και γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την Αρχαϊκή εποχή (7ος-5ος αιώνας π.Χ.). Τότε οικοδομήθηκαν στην ακρόπολη της ο ναός της Αθηνάς Καμειρίας και η Στοά. Στην πόλη υπήρχε επίσης και ναός προς τιμή του Πύθιου Απόλλωνα. Η Κάμειρος έπληγη πολλές φορές από σεισμούς και άρχιζε να παρακμάζει από τον 2ο αιώνα μ.Χ.
Η Ρόδος έχει πάρα πολλές παραλίες για κολύμπι και θαλάσσια σπορ. Η πόλη της Ρόδου έχει τη δική της παραλία. Είναι τεράστια σε έκταση και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά πίσω από το καζίνο. Οι κάτοικοι και οι τουρίστες της πόλης επιλέγουν αυτή την παραλία για το μπάνιο τους. Είναι οργανωμένη με ξαπλώστρες και beach bar.
Η παραλία στην Καλλιθέα βρίσκεται έξω από την πόλη στο ανατολικό τμήμα του νησιού. Στην περιοχή αυτή βρίσκονται επίσης και οι ιαματικές πηγές. Η παραλία έχει μικρούς και βραχώδεις μικρούς κόλπους με καθαρά και γαλαζοπράσινα νερά. Είναι οργανωμένη παραλία με ξαπλώστρες και ταβερνάκια, όπου μπορεί ο καθένας να απολαύσει το φαγητό του.
Η παραλία Άντονι Κουίν πήρε το όνομα της από το διάσημο ηθοποιό, ο οποίος συμμετείχε στην πολεμική ταινία «Τα κανόνια του Ναβαρόνε». Είναι μια από τις ομορφότερες και γραφικές παραλίες της Ρόδου. Στην ουσία πρόκειται για ένα μικρό βραχώδη όρμο. Τα πεύκα και οι ξαπλώστρες προσφέρουν σκιά στους λουόμενους, ενώ μια καντίνα τα απολύτως απαραίτητα για φαγητό.
Η παραλία στα Κολύμπια βρίσκεται στο τέρμα της οδού των ευκαλύπτων. Η παραλία στα Κολύμπια είναι αμμώδης με λεπτό βότσαλο και γεμάτη με πολύχρωμες ομπρέλες. Διαθέτει ξαπλώστρες και προτιμάται από οικογένειες με παιδιά. Πίσω από την παραλία βρίσκονται πολλά ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα.
Η παραλία Αφάντου είναι ακόμα μια μεγάλη και διάσημη παραλία της Ρόδου. Βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό. Έχει άμμο, ψιλό βότσαλο και πεντακάθαρα νερά που βαθαίνουν απότομα έπειτα από λίγα μέτρα. Είναι μερικώς οργανωμένη. Υπάρχουν ψαροταβέρνες και λίγα εστιατόρια.
Τέλος η παραλία στη Λίνδο είναι ένας γραφικός κολπίσκος με άμμο και καταγάλανα νερά. Είναι οργανωμένη παραλία με ομπρέλες, ξαπλώστρες και beach bar. Υπάρχουν επίσης μαγαζάκια για φαγητό.
Ο Μυριβήλης λυρικός ταξιδιώτης. Η Κρήτη, ο Μοριάς, η Ρόδος, η Κύπρος, το Πήλιο, η Λέσβος μέσα από την ευαίσθητη ματιά του. Σελίδες συναρπαστικές, όπου με επιδέξια μαστοριά συντίθεται το χρονικό, το παλιό και το νέο, κάθε τόπου, κάθε γωνιάς της ελληνικής γης.
Mε το χέρι το δεξί, από την μέση τον αγκάλιασα και με βήμα αργό, από τους παρατρεχάμενους ξεμακρύναμε, κουράγιο στον εαυτό μου έδινα και όσο πιο πειστικά, σε αυτόν απευθύνθηκα. «Μην καταστρέψεις σε παρακαλώ, σύ, φιλέλληνας και φιλελεύθερος άνθρωπος, την Ρόδο, πόλη Ελληνική, και μην ντροπιάσεις αξίωμα δωρικό - να μην ηττηθούμε αφότου υπάρχουμε - και μην λησμονήσεις την καλή ιστορία που διδάχτηκες στην Ρόδο και στην Ρώμη.
Οι Εκδόσεις iWrite, στο πλαίσιο του διαγωνισμού «Ιστορίες του τόπου μας», προσκάλεσαν όλους τους συγγραφείς της ευρύτερης περιοχής των Δωδεκανήσων, ανεξαρτήτως ηλικίας, να συμμετέχουν με ένα διήγημά τους που σαν φόντο να έχει τον τόπο τους. Σκοπός του διαγωνισμού ήταν η προώθηση του πολιτισμού της Ρόδου, μέσα από την εμπειρία της συγγραφής και της διηγηματικής εξιστόρησης.
