Λευκάδα. Η νεράιδα του Ιονίου
Κωνσταντίνος Νέζης
05/07/2019
Menu
Η Άνδρος βρίσκεται ανάμεσα στην Εύβοια και την Τήνο. Είναι το βορειότερο νησί των Κυκλάδων και το δεύτερο σε μέγεθος μετά τη Νάξο. Έχει έκταση 374 τ. χλμ. και το μήκος των ακτών της ανέρχεται στα 177 χλμ. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα. Οι ντόπιοι αποκαλούν το νησί και «βράχο» εξαιτίας των βραχωδών και απόκρημνων ακτών που το περιβάλλουν. Η Άνδρος έχει τρία λιμάνια. Το κύριο λιμάνι ανατολικά είναι το Γαύριο, στο οποίο φτάνει και καράβι από τη Ραφήνα και λίγο νοτιότερα το Μπατσί. Στη δυτική πλευρά βρίσκεται το λιμάνι της Χώρας, που χρησιμοποιείται κυρίως για ελλιμενισμό ιδιωτικών σκαφών και αλιευτικών.
Δεν υπάρχει τίποτε το μυστηριακό ή το ελαφρά μελαγχολικό στην Άνδρο. Η Άνδρος είναι χαρά. Όλο διαφάνεια, πρασινάδα, τρεχούμενα νερά, κελαρυσμούς, ομορφιά. Σαν μια παιδούλα που σκιρτά από ζωή. Το χαϊδεμένο και ίσως το ομορφότερο παιδί των Κυκλάδων.
Η ιστορία της Άνδρου ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια και φτάνει έως τον 20ο αιώνα. Το νησί κατοικήθηκε αρχικά κατά την Ύστερη Νεολιθική Περίοδο (4.500 – 3.200 π.Χ.). Ο σημαντικότερος οικισμός αυτής της περιόδου ήταν στο ακρωτήριο Στρόφιλα. Αργότερα κατά τη Γεωμετρική Περίοδο (900 – 700 π.Χ.) ιδρύθηκε ο οικισμός της Ζαγοράς, ο οποίος είναι σήμερα ένας από τους καλύτερα διατηρητέους οικισμούς στην Ελλάδα. Οι ανασκαφές στη Ζαγορά αποκάλυψαν ένα ναό αφιερωμένο στη θεά Αθηνά και ισχυρό οχυρωματικό τείχος. Η Άνδρος ίδρυσε τρεις αποικίες στη Χαλκιδική. Την Άκανθο, τη Σάνη και τα Στάγειρα. Η Άκανθος ήταν η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη από τις τρεις αποικίες με δικό της νομισματοκοπείο. Πρωτεύουσα του νησιού κατά την κλασσική εποχή ήταν η Παλαιόπολη.
Στη βυζαντινή εποχή και ιδιαίτερα τον 11ο και 12ο αιώνα η Άνδρος γνώρισε μεγάλη οικονομική και πνευματική άνθηση. Το νησί αποτέλεσε τμήμα της Επαρχίας των Νήσων και βάση ναυτικού για την αντιμετώπιση των πειρατών και Αράβων στο Αιγαίο πέλαγος. Η παραγωγή και το εμπόριο μεταξιού έφερναν πολλά έσοδα στο νησί. Ιδρύθηκαν πολλές εκκλησίες, όπως η εκκλησία των Ταξιαρχών στη Μεσαριά και μοναστήρια, όπως της Ζωοδόχου Πηγής και του Αγίου Νικολάου. Η γυναικεία μονή της Ζωοδόχου Πηγής είναι η μεγαλύτερη στο νησί και μοιάζει με μικρό φρούριο. Το 1204 η Άνδρος περνά στην κυριαρχία των Ενετών και του Ενρίκο Ντάντολο, που ήταν ο 42ος Δόγης της Βενετίας.
Οι Ενετοί παρέμειναν εκεί έως το 1566, που το νησί πέρασε στα χέρια των Τούρκων. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Άνδρος είχε ευνοϊκότερη μεταχείριση σε σχέση με άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ωστόσο, το λάβαρο της επανάστασης υψώθηκε από τον Θεόφιλο Καΐρη στις 10 Μαΐου 1821. Οι κάτοικοι της Άνδρου συμμετείχαν ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα και επάνδρωσαν τα καράβια της Ύδρας και των Ψαρών.
Η Άνδρος απελευθερώθηκε το 1826 από τον τουρκικό ζυγό. Κατά τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του νέου ελληνικού κράτους, σημειώθηκε στο νησί αλματώδης ανάπτυξη της ναυτιλίας. Ο πληθυσμός του νησιού άρχιζε να ανεβαίνει και ιδρύθηκαν το Γαυρίο, το Μπατσί και ο Όρμος Κορθίου. Την εποχή εκείνη η Χώρα έγινε η πρωτεύουσα της Άνδρου. Οι Ανδριώτες πλοιοκτήτες του 19ου με τα ιστιοφόρα και ατμόπλοια τους υπήρξαν οι πρωτοπόροι της ελληνικής ναυτιλίας. Ο στόλος τους επεκτάθηκε ακόμη περισσότερο κατά τον 20ο αιώνα, με αποτέλεσμα η Άνδρος να κατείχε έναν από τους μεγαλύτερους στόλους διεθνώς.
Η Άνδρος ανέδειξε σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, όπως τον Θεόφιλο Καΐρη και τον Ανδρέα Εμπειρίκο.
Ο Θεόφιλος Καΐρης ήταν λόγιος, ιερωμένος και φιλόσοφος. Γεννήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1784 και πέθανε τον Ιανουάριο του 1853 στη Σύρο. Γνώρισε τον Αδαμάντιο Κοραή στο Παρίσι και επηρεάστηκε από τις αρχές του Γαλλικού Διαφωτισμού. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία και συμμετείχε ενεργά στην ελληνική επανάσταση. Συνέβαλε στη σύνταξη του ελληνικού συντάγματος του 1828 και προσφώνησε τον Ιωάννη Καποδίστρια κατά τον ερχομό του στην Ελλάδα. Ίδρυσε το Ορφανοτροφείο της Άνδρου το 1835.
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές και πεζογράφους. Γεννήθηκε στη Ρουμανία το 1901 και πέθανε στις 3 Αυγούστου 1975. Υπήρξε και εισηγητής του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα, τον οποίο έμαθε κατά τη διαμονή του στο Παρίσι τη δεκαετία του 1920. Ασχολήθηκε και με τη ψυχανάλυση. Τα ποιήματα του είναι ερωτικά, ενώ ο λόγος του ειρωνικός και απείθαρχος.
Ο επισκέπτης μπορεί να δει και να θαυμάσει πολλά αξιοθέατα στο νησί της Άνδρου.
Ο πύργος του Αγίου Πέτρου χτίστηκε την ελληνιστική εποχή. Έχει ύψος 20 μέτρα και είναι κατασκευασμένος από ντόπιο σχιστόλιθο. Διαθέτει πέντε ορόφους και θολωτή σκεπή. Σκοπός του ήταν ο έλεγχος της ναυσιπλοίας γύρω από το Γαύριο.
Η Παλαιόπολη ήταν η αρχαία πρωτεύουσα της Άνδρου. Ήταν χτισμένη κοντά στη θάλασσα και ο αρχαίος μώλος του λιμανιού της φαίνεται ακόμα και σήμερα βυθισμένος στο νερό. Η πόλη άκμασε την κλασική εποχή μέχρι την περίοδο της ρωμαιοκρατίας και εγκαταλείφθηκε τον 7ο αιώνα μ.Χ. περίπου. Η σημερινή πόλη είναι χτισμένη στις πλαγιές του όρους Πέταλο και προσφέρει στον επισκέπτη μια εντυπωσιακή θέα των γαλάζιων νερών του Αιγαίου.
Το Ενετικό κάστρο βρισκόταν στην άκρη της Χώρας κτισμένο πάνω σε ένα βράχο. Χτίστηκε την περίοδο της Ενετοκρατίας και ενώνονταν με τη στεριά μέσω μιας αψιδωτής λίθινης γέφυρας (Καμάρα). Το κάστρο βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς το 1943 και καταστράφηκε εντελώς. Σήμερα σώζονται μόνο η Καμάρα και τα ερείπια ενός πύργου πάνω στο βράχο.
Βρίσκεται στην πλατείας της Ρίβας και είναι έργο του γλύπτη Μιχάλη Τόμπρου. Αποτελεί το σύμβολο της ναυτοσύνης της Άνδρου και τοποθετήθηκε στο βάθρο το 1958. Ένας δυνατός άνεμος όμως το 2000 έριξε το άγαλμα από το βάθρο και το έσπασε. Τοποθετήθηκε ξανά στη θέση του το 2001. Η πλατεία της Ρίβας προσφέρει εκπληκτική θέα προς τη θάλασσα και τις παραλίες γύρω από τη Χώρα.
Για τους λάτρεις της θάλασσας και των θαλασσίων σπορ, η Άνδρος διαθέτει πολλές παραλίες.
Η παραλία του Φελλού βρίσκεται βορειοδυτικά του Γαυρίου. Διαθέτει μεγάλη αμμουδιά και κρυστάλλινα νερά. Δεν είναι οργανωμένη παραλία και θεωρείται μια από τις καλύτερες του νησιού.
Η παραλία αυτή βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό και είναι οργανωμένη με ξαπλώστρες και beach bar. Είναι η μεγαλύτερη του νησιού με καθαρά νερά και άμμο.
Βρίσκεται δίπλα στην παραλία του Αγίου Πέτρου. Αποτελεί τη πιο δημοφιλή παραλία της Άνδρου. Είναι πλήρως οργανωμένη με ξαπλώστρες και beach bar. Η άμμος είναι ψιλή και ιδανική για παιχνίδια.
Η παραλία αυτή βρίσκεται στον ομώνυμο οικισμό του Μπατσίου. Διαθέτει ξαπλώστρες, άμμο και ρηχά νερά. Είναι ιδανική για οικογένειες. Πίσω από την παραλία μπορείτε να βρείτε καφετέριες και ταβέρνες.
Η παραλία στον Όρμο Κορθίου είναι μεγάλη με καταγάλανα νερά. Ενδείκνυται για θαλάσσια σπορ λόγω των ανέμων που φυσούν εκεί.
Βρίσκεται δίπλα στον Όρμο Κορθίου και είναι από τις πιο διάσημες παραλίες του νησιού. Έχει άμμο και βότσαλο, ενώ τα νερά της είναι καθαρά και κρυστάλλινα. Σήμα κατατεθέν της ο όρθιος βράχος μέσα στη θάλασσα.
Η παραλία της Άχλας βρίσκεται στο ανατολικό μέρος του νησιού βόρεια της Χώρας. Είναι ίσως η ωραιότερη παραλία της Άνδρου. Η πρόσβαση γίνεται με βάρκα ή μέσω χωματόδρομου. Τα νερά της είναι γαλαζοπράσινα και είναι στρωμένη με ψιλή άμμο.
Στο κέντρο του νησιού δεσπόζει ο ορεινός όγκος Κουβάρα ή Πέταλο. Η Κουβάρα έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Ψηλότερη κορυφή του είναι ο Προφήτης Ηλίας με υψόμετρο 997 μέτρα. Η ανάβαση για την κορυφή ξεκινά από τον οικισμό Άρνη και διαρκεί περίπου 1.30 ώρα. Στο βόρειο τμήμα της Άνδρου βρίσκονται οι Άγιοι Σαράντα με υψόμετρο 718 μέτρα και η ανάβαση για την κορυφή, που διαρκεί περίπου 1.30 ώρα, ξεκινά από τον οικισμό Αμμόλοχος. Στα νοτιοανατολικά βρίσκεται ο Προφήτης Ηλίας με υψόμετρο 684 μέτρα. Η ανάβαση για την κορυφή ξεκινά από τον οικισμό Πίσω Μεριά και διαρκεί περίπου 1.30 ώρα.
Κύριο χαρακτηριστικό της Άνδρου είναι οι πολλές πηγές και η αφθονία των νερών. Δεν είναι τυχαίο που στην αρχαιότητα το νησί λεγόταν Υδρούσσα. Οι πολλές πηγές είναι η αιτία της πυκνής και ποικίλης βλάστησης που φυτρώνει σε όλη σχεδόν την Άνδρο. Ένα χαρακτηριστικό που την καθιστά διαφορετική από τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων. Διάσημες πηγές της Άνδρου είναι η πηγή Σάριζα στον οικισμό Αποίκια, η πηγή Ζένιο στο Πέταλο και η πηγή Άβυσσος στην κοιλάδα Λειβαδίων.
Η Άνδρος διαθέτει επίσης πολλά μονοπάτια για πεζοπορία και περπάτημα. Τα παραδοσιακά καλντερίμια που ένωναν τα παλιά χρόνια τους διάφορους οικισμούς έχουν αναδειχθεί και συντηρηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Αυτή η ιστοσελίδα απευθύνεται σε όσους αγαπούν τα ταξίδια και τις εκδρομές. Οι εξορμήσεις μου σε Ελλάδα και Ευρώπη ήταν έως σήμερα εκπληκτικές και ευελπιστώ να συνεχιστούν μελλοντικά με σκοπό την αναζήτηση νέων εμπειριών και την επαφή μου με καινούργιους και άγνωστους προορισμούς.
