Δελφοί. Ο ομφαλός της γης
Κωνσταντίνος Νέζης
10/06/2020
Το κάστρο της Μεθώνης
-
Κωνσταντίνος Νέζης
Κωνσταντίνος Νέζης
Το κάστρο της Μεθώνης είναι ένα από τα μεγαλύτερα ενετικά κάστρα της Ελλάδας. Βρίσκεται στην Πελοπόννησο δίπλα στην ομώνυμη πόλη. Αποτέλεσε εμπορικό σταθμό των Ενετών και αποθήκη εφοδίων για τα πλοία που έπλεαν από τη Δύση στην Ανατολή. Η περίοδος ακμής του διήρκεσε 300 χρόνια περίπου από τον 13ο έως τον 15ο αιώνα.
Το κάστρο κτίστηκε το 1206 πάνω σε μια βραχώδη χερσόνησο. Είχε έκταση 93 στρεμμάτων και την εποχή της Ενετοκρατίας περίκλειε μέσα στα τείχη του όλη τη μεσαιωνική πολιτεία της Μεθώνης. Τον Αύγουστο του 1500 οι Οθωμανοί κατέλαβαν το κάστρο και αποκεφάλισαν όλους τους χριστιανούς υπερασπιστές του. Το 1686 οι Ενετοί υπό το Φραγκίσκο Μοροζίνι ανακατέλαβαν το κάστρο και παρέμειναν κυρίαρχοι του έως το 1715 που έπεσε ξανά στα χέρια των Τούρκων. Έκτοτε αρχίζει και η παρακμή του.
Οι θηριωδίες των Τούρκων περιγράφονται στα βιβλία των διαφόρων ξένων περιηγητών, που επισκέφτηκαν τον ελληνικό χώρο εκείνη την εποχή. Ο Γάλλος περιηγητής Dennis Possot είδε τους σωρούς με τα κρανία των χριστιανών το 1532.
Το περιστατικό αυτό περιγράφεται με λεπτομέρεια και στο Βαρβερινό Κώδικα της βιβλιοθήκης του Βατικανού. 12 χρόνια αργότερα το 1544, ο Γάλλος στρατιωτικός ιερέας Jerome Maurand επισκέφτηκε τη Μεθώνη και είδε αυτό το σωρό από τα κόκκαλα των χριστιανών.
"Οι αιμοδιψείς Τούρκοι έστησαν από τα κεφάλια των χριστιανών δυο ψηλούς πύργους που τους ονομάζουν Πύργους των Μαρτύρων. Και κάθε βράδυ αυτοί οι τύμβοι φωτίζονται από ένα ουράνιο φως”
"Κοντά στο λιμάνι είδαμε ένα σωρό από κόκκαλα, τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο, έτσι που να σχηματίζουν πύργο. Ένας Τούρκος μου είπε πως είναι κόκκαλα χριστιανών που σκοτώθηκαν κατά την κατάληψη της Μεθώνης”
Κατά την ελληνική επανάσταση του 1821 το κάστρο της Μεθώνης πολιορκήθηκε πολλές φορές από τους Έλληνες χωρίς αποτέλεσμα. Το 1825 εγκαταστάθηκε εκεί ο Ιμπραήμ για την εκστρατεία του στην Πελοπόννησο. Όμως το 1828 κατελήφθη από τους Γάλλους του στρατάρχη Μαιζών κατά την εκστρατεία του Μωριά. Οι Γάλλοι τότε έκτισαν το νέο οικισμό της Μεθώνης εκτός των τειχών του κάστρου. Στη διάρκεια του Β΄ΠΠ οι Γερμανοί και Ιταλοί οχύρωσαν το κάστρο και εγκατέστησαν σταθμό ασυρμάτου.
Το κάστρο της Μεθώνης βρέχεται από τη θάλασσα μόνο στις τρεις πλευρές του, οι οποίες είναι και οι πιο απόκρημνες. Οι Ενετοί προσπάθησαν να σκάψουν μια βαθιά τάφρο και στη βόρεια πλευρά χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι παρέμεινε μόνο η αψιδωτή πέτρινη γέφυρα με τα 14 τόξα, που συνδέει το κάστρο με τη ξηρά και χτίστηκε από τους Γάλλους το 1828.
Στη νότια πλευρά έξω από το κάστρο πάνω σε μια μικρή βραχώδη νησίδα είναι κτισμένο το Μπούρτζι. Ένας οκτάπλευρος πύργος που προστάτευε το λιμάνι της Μεθώνης από ξένες επιθέσεις. Το Μπούρτζι προστατεύεται από οκτάπλευρο χαμηλό τείχος και ενώνεται με το κύριο κάστρο μέσω μιας πέτρινης γέφυρας που καταλήγει στην Πύλη της Θάλασσας. Είχε δυο ορόφους και θέσεις για κανόνια περιμετρικά.
Τα τείχη του κάστρου παραμένουν εντυπωσιακά μέχρι σήμερα και δείχνουν στον επισκέπτη τη μεγαλοπρέπεια του. Εκατέρωθεν της κύριας εισόδου υπάρχουν δυο ισχυροί προμαχώνες ενετικής κατασκευής που ονομάζονται Bembo και Loreban. Τα τείχη στο σημείο αυτό είναι διπλά και πολύ ισχυρά. Η κύρια πύλη είναι διακοσμημένη με το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και άλλους ενετικούς θυρεούς. Ένας θολωτός διάδρομος με δυο πύλες οδηγεί στο εσωτερικό του κάστρου.
Στο εσωτερικό χώρο του κάστρου σώζονται τα ερείπια του εγκάρσιου τείχους που έχτισαν οι Τούρκοι για να προστατεύσουν την ισχυρή βόρεια πλευρά σε περίπτωση εισβολής από τα νότια. Το τείχος αυτό διέθετε πέντε πύργους. Ο επισκέπτης αντικρύζει πρώτα τη Στήλη του Μοροζίνι. Είναι ένας κίονας από κόκκινο γρανίτη όμοιος με την αντίστοιχη στήλη στην πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Στο κέντρο υπάρχει ο Ιερός Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και δίπλα του ένα τετράγωνο κτίσμα που χρησίμευε ως πυριτιδαποθήκη. Επίσης διατηρούνται σε καλή κατάσταση δυο οθωμανικά λουτρά.
